
عدالت شخصی در برابر مصالح جمعی
۱. پلینا؛ قربانیای که سکوت نمیکند
پلینا نماد تمام قربانیانی است که در دورههای سرکوب و دیکتاتوری، صدایشان خفه شده. او حاضر نیست همانند بسیاری دیگر از قربانیان، در فضای «آشتی ملی» سکوت کند. تصمیم او برای بازداشت غیرقانونی روبرتو، اقدامی است از سر ناامیدی و بیاعتمادی به نظام حقوقی. در واقع، اجرای عدالت در اینجا نه از مسیر نهادهای رسمی، بلکه از دلِ رنج شخصی بیرون میآید.
۲. جراردو؛ نمایندهٔ نظام جدید
جراردو تلاش میکند چهرهای معقول، دموکرات و قانونمدار باشد. اما تناقض درونی او بین عشق به همسرش و ایمان به قانون، باعث کشمکش شخصیاش میشود. او به عنوان مردی با نقشی عمومی (حقوقدان)، نمیتواند احساسات شخصی همسرش را درک یا تحمل کند. او بهنوعی نماد روشنفکران دورهٔ گذار است؛ کسانی که میان حفظ ثبات جامعه و اجرای عدالت واقعی گرفتارند.
۳. روبرتو؛ متهمی در هالهای از ابهام
روبرتو با آنکه چهرهای موجه، تحصیلکرده و آرام دارد، بهمرور در ذهن مخاطب مشکوک میشود. آیا او همان پزشک شکنجهگر است؟ یا قربانی یک اشتباه شده؟ دورفمن با آگاهانه مبهم نگهداشتن پاسخ این سؤال، مخاطب را به موقعیت اخلاقی دشواری میکشاند: آیا به حافظهٔ قربانی اعتماد کنیم یا به انکار مظنون؟ مسئلهٔ اصلی، لزوم «گوش سپردن به صدای قربانی» در برابر قدرت ساختارهاست.
۴. موسیقی؛ یادآور دردهای گذشته
قطعهی معروف «مرگ و دختر جوان» از شوبرت، تنها یک موسیقی زیبا نیست. در ذهن پلینا، این موسیقی به سمبلی از تجاوز و رنج بدل شده. دورفمن بهزیبایی نشان میدهد چگونه هنر، در شرایط خاص، به سلاحی برای بهیادآوردن و حتی انتقام تبدیل میشود. این موسیقی بهجای آرامش، به اضطراب میانجامد.
۵. آینه؛ مواجههٔ مخاطب با خود
پایانبندی نمایش، که شامل صحنهای با یک آینهی بزرگ در سالن است، به شیوهای برشتی، دیوار چهارم را میشکند. مخاطب دیگر تماشاگر محض نیست؛ او بخشی از ساختار سرکوب، بیعملی یا بیعدالتی است. این تکنیک نمایشی، از ما میخواهد در موقعیت تاریخی خود بایستیم و قضاوت کنیم: ما در برابر گذشتهی تلخ خود چه کردهایم؟
۶. پایان باز؛ عدالت یا انتقام؟
پلینا در پایان تفنگ را بهسوی روبرتو نشانه میگیرد، اما ما نمیدانیم که شلیک میکند یا نه. این ابهام، ما را وادار میکند به جای داوری دربارهٔ او، در خودمان کاوش کنیم: اگر در جای او بودیم، چه میکردیم؟ مرز میان عدالت و انتقام در اینجا بهقدری نازک است که تنها مخاطب میتواند آن را تعیین کند.
:: بازدید از این مطلب : 8
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0